SOLUCANLAR
Yuvarlak solucanlar (İpliksisolucanlar) ya da Nematodlar, yuvarlak yapıda, sayıca Dünya üzerinde en fazla bulunan omurgasız hayvan şubesidir.
Hayvan ve bitkilerde önemli zararlara neden olan birçok türü vardır. Yalancısölomları bulunur. Vücutları uzamış, silindirik, bilateral simetrilidir.
Dünya üzerinde çok değişik yaşam yerlerine uyum sağlamışlardır. Bazıları serbest, bazıları parazitik yaşar. Marin nematodları, hayvan parazitleri, insan parazitleri, karasal nematodlar olarak gruplandırılırlar.
Yuvarlak solucanlar, anatomik ve morfolojik olarak basit yapılı canlılardır. Boyları 0,25 mm – 3 mm, çapları 1-20 µ arasında değişir. Yüksek yapılı hayvansal organizmaların sahip olduğu bazı sistemlere sahip değildirler. Ör. solunum, dolaşım ve iskelet sistemi yoktur. Sinir ve boşaltım sistemleri ise çok basit yapılı hücre gruplarından oluşmuştur. En gelişkin sistemleri sindirim ve üreme sistemidir.
Üreme
Üreme eşeyli olmakla beraber birçok türde besin konukçu varlığı ve çevre şartlarının uygun olduğu zamanlarda üreme partenogenetik (döllemsiz) olarak dişinin dişi birey içeren yumurta bırakması şeklinde olur. Böylece kısa sürede populasyonları artar. Erkekler populasyon içinde çok düşük oranda bulunurlar ve çevre şartlarının kötüleşmesiyle çiftleşirek diploit dayanıklı yumurtaların oluşmasını sağlarlar.
Beslenme
Bitki parazitleri, bitkilerin kılcal köklerinde ve kök-büyüme konisi (uç kısmı)nde styletlerini doku içerisine batırarak buradan bitki öz suyunu emerler. Nematod türüne ve yoğunluğuna bağlı olarak bitkilerde gelişme geriliği, solgunluk ve verimde azalmaya neden olurlar. Endoparazit, yarı-endo parazit ve ektoparazit olarak beslenirler. En zararlı grup, kök sistemine en çok zarar veren endoparazitlerdir Örn. kök-ur nematodları.
animalia> eumetazoa> bilateria> protostomia> eucoelomata>
21. Phylum (Şube): Annelida (Halkalı solucanlar)
Homonom metameri ilk defa bu canlılar ile ortaya çıkar. Vücut segmentleri, birbirine benzer. Metamerizm görülmeyen tek sistem, sindirim sistemidir. Ağız ve anüs oluşumu ile tek yönlü sindirim sistemi görülür.Sölom, şizosöl tiptedir. Bu canlılarda bulunan sölom boşluğu, tüm sistemlerin etrafında bulunduğu için gerçektir. Yumuşakçalarda ise, sadece kalbin ve gonadların etrafını sarmaktadır. Sülükler haricinde bütün gruplarda sölom odacıklara bölünmüştür. İçi sıvı ile dolu olan sölom boşluğu, hidrostatik iskelet görevindedir.
Epidermis tabakasından salgılanan kutikula tabakası, vücudun dış yüzeyini tamamen örter. Bu tabaka daima nemlidir ve solunumun vücut yüzeyi ile yapılmasında hayati rol oynar. Gaz değişimi vücut yüzeyi, solungaçlar veya Parapod'lar ile gerçekleştirilir.Baş bölgesinde tentakül, palpus, göz beneği gibi farklılaşmış organlara rastlanır. Dokunma duyusunu algılayan organlar, tat alma tomurcukları, statocyst (denge organı), fotoreseptör hücreler ve mercekli göz bulunabilir.Vücutları üzerinde bulunan kitin yapıdaki "Seta (Chaeta)" uzantıları, harekete yardımcıdır. Çoğunlukla vücutta, bez açısından zengin ve şişkin bir bölge olan "klitellum" bulunur. Bu bölge, üreme döneminde kokon oluşturulmasında görevlidir.Yine sülükler dışında tüm üyelerde kapalı dolaşım sistemi görülür. Solunum pigmenti olarak, kan plazması içerisinde Hemoglobin, Hemoerythrin veya Chlorocruorin görülebilir. Plazma içinde aynı zamanda amoebosit hücreler de bulunur
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder