Genleşme katsayısı, bir maddenin ısı etkisiyle genleştiği miktarın belirlenmesi için kullanılan katsayıdır. Birim hacimdeki bir maddenin birim sıcaklık değişiminde hacmindeki değişme miktarı olarak tanımlanır.
Isı değişikliği etkisi altında kalan bir malzemeyi oluşturan atomların, enerji düzeylerinin değişmesi ile moleküler bağ uzunlukları değişir. Dolayısıyla atomlar arası mesafelerin değişmesi maddenin hacmini de değiştirir.
Katı ve sıvı her maddenin farklı bir genleşme katsayısı vardır. Aynı şartlar altında eşit hacimdeki iki gaz örneği özdeş ısıtıcılarda aynı sürede ısıtıldıklarında hacimleri eşit miktarda artar. Bütün gazların genleşme katsayısı aynıdır.
Hacimce genleşme katsayısı mühendislik uygulamalarında genellikle az kullanılır. Birçok uygulamada ısı etkisi ile hacimde meydana gelebilecek değişiklikler boyca değişikliğin yanında ihmal edilebilir. Daha sık kullanılan boyca uzama katsayısı α aşağıdaki şekilde hesaplanır.
Burada; L cismin boyu, boydaki değişim, sıcaklık değişimidir.Çözünürlük, belli bir miktar çözünenin, belirli şartlar altında, spesifik bir çözücü içinde çözünmesini tanımlar. Çözücü akışkan (ki genellikle aşırı miktarda bulunur) solvent olarak adlandırılır ve birlikte çözeltiyi oluştururlar. Çözümlendirme işlemi solvasyon (çözücü su ise hidrasyon) olarak adlandırılır.
Denge haline gelmiş ve daha fazla çözünen (solut) alamayan çözeltiye, doymuş çözelti denir. Çözeltinin denge durumu sıcaklığa bağlıdır. Belirli miktardaki bir çözücü içinde çözünebilecek maksimum çözünen madde miktarına, o maddenin o çözücü içindeki çözünürlüğü denir ve genellikle doymuş çözeltinin maksimum konsantrasyonu olarak ifade edilir. Bir maddenin bir başka madde içindeki çözünürlüğü, çözücü ile çözünen arasındaki intermoleküler kuvvetler, sıcaklık, çözümlendirmeye eşlik eden entropi değişimi, diğer maddelerin varlığı ve miktarları, ve bazen de basınç veya çözücü gazın kısmi basıncından etkilenir.
Çözünürlük sabiti, nisbeten düşük çözünürülükteki iyonik bileşiklerin doymuş çözeltilerini tanımlamada kullanılır (bkz. çözünürlük dengesi). Tuzlar için çözünürlük sabiti, sulu çözeltilerdeki çözünebilir maksimum miktarıdır. Çözünürlük sabiti, denge sabitinin özel bir halidir. Çözünmüş ve çözünmemiş tuz arasındaki dengeyi tanımlar. Çözünürlük sabitinin bilinmesi aynı zamanda çöktürme (çözünme reaksiyonunun tersi) işlemlerinde de çok faydalıdır. Sıcaklık, diğer denge sabitlerinin olduğu gibi çözünürlük sabitinin de nümerik değerini etkiler.
Çözeltilerin genel anlamda, katıların sıvılara karıştırılmasıyla elde edildiği düşünülürse de, herhangi iki madde karıştırılıp çözelti elde edilebilir. Karbonatlı su, gazın suda çözünmüş hali olup bir çözeltidir, hidrojen (gaz) palladyum metali (katı) içinde çözünebilir, ve paslanmaz çelik aslında bir katının bir başka katı içinde çözünmüş halidir (alaşım).
Esneklik katsayısı
Öncelikle esneklik genleşme ile karıştırılmamalıdır.Esneklik bir maddenin hacminin veya şeklinin değiştirldiğinde tekrar eski haline dönebilmesidir.Örneğin bir yayı sıkıştırdığımızda eski haline gelmesi esnekliğindendir. Esneklik (esneklik katsayısı) yalnız katılar için ayırt edici bir özelliktir.Sıvıların esnekliği çok azdır.Bu yüzden esneklik sıvılar için ayırt edici bir özellik değildir.Gaz maddelerin esnekliği ise sabit sıcaklık altında birbirie çok yakın olduğundan ,esneklik gazlar için ayırtedici bir özellik değildir.katı=(+) sıvı=(-) gaz=(-)
ESNEKLİK : Katı bir maddeye dışarıdan bir kuvvet uygulandığında maddenin şekli değişir. Kuvvet ortadan kaldırıldığında madde tekrar eski hale geliyorsa bu olaya esneklik denir.Katı maddenin biçim değiştirmeksizin etkisinde kalacağı büyük bir gerilme değeri vardır. Bu değere esneklik sınırı denir. Esneklik sınırı aşılınca maddenin şekli değişir, eğilir kırılır...Esneklik katsayısı:Öncelikle esneklik genleşme ile karıştırılmamalıdır.
Özısı
Özısı, bir gram maddenin sıcaklığını bir santigrat derece arttırmak için gerekli olan ısıdır. Formülde "c" ile simgelenir. Birimi gram başına, Kelvin başına Joule'dur. (J g–1 K–1)
Enerji denkleminde kullanımı: Q = mcΔT
Maddenin ayırt edici özelliklerindendir.Çünkü her madde için farklıdır.
== Öz ısı maddenin kendine özgü ısısıdır.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder