UZAYDA KİRLİLİK

Odanızı ve çalışma masanızı temiz tutar mısınız? Soruya vereceğiniz yanıtın arkadaşları­nızla aynı olması doğaldır. Çünkü kirlilik benimsemediğimiz bir sonuçtur. Odamız, evimiz, sınıfımız, okulumuz, sokağımız dolayısıyla yaşadığımız her yer temiz olmalıdır.
Uzay araştırmalarının başladığı ilk günden günümüze kadar uzaya pek çok araç fırlatılmış­tır. Bu araçlar beraberinde yine birçok teknik donanımı yani başka araç ve gereçleri uzaya taşımış­tır. Onlarca yıldır uzaya taşınan bu maddelere ne oldu?
Biliyor musunuz?
Yaklaşık olarak kırk yıldır sürdürülen uzaydaki çalışmalarda kalan atıklar tehlike j oluşturmaktadır. Örneğin; Ariane (Ariyen) roketinin bir parçası, Gerişe (Seriş) iletişim uydusu­nun antenini koparmıştır.
Uzay çalışmalarında kullanılan pek çok araç uzayda, özellikle Dünya atmosferi çevresinde çöp olarak bırakılmaktadır. Araç ve parçalarından oluşan, kontrolsüz bir şekilde Dünya çevresinde bulunan bu çöpler tehlike oluşturur mu? Kullanılan uydu ve istasyonlar için bu atıklar tehlikeli midir? Yeryüzündeki yaşamı nasıl bir tehlike bekliyor olabilir?
Uzay araştırmalarıyla uğraşan ülkeler, çöplerin nasıl bir tehdit oluşturduğunu bilerek çalışmalarını yürütmektedirler. Örneğin; ABD özellikle uzay istasyonlarına yönelik tehlikeyi azaltabilmek için bu çöpleri sürekli gözetim altında bulundurmaya çalışmaktadır. Ancak kurduğu sistem henüz tümünü gözleyebilecek nitelikte değildir. NASA tarafından yörüngede bilinen 35 milyon çöp durumundaki araç ve araç parçasından ancak 8000 tanesi izlenebilmektedir.
Uzaydaki atıkların en tehlikeli olanları hangileridir? Bu sorunun yanıtını Pegasus roketinde aramak doğru olur. 1996 yılında parçalanan Pegasus roketinin gözlenebilen 668 parçası uzay çöplüğünün en tehlikeli parçaları olarak bilinmektedir. Çünkü en büyük çöpler onlardır. Bu parçalar uluslar arası uzay istasyonu'nun 500 km yukarısında bulunmaktadır.
Uzay çalışmalarında kullanılan roketlerin, Dünya atmosferi dışına çıkarılabilmesi için birden fazla yakıt tankı kullanılmaktadır. Aşama aşama işlem gören bu yakıt tanklarının ilk kullanılanları atmosferde roketten ayrılarak geri düşmekte; diğer parçalar ise atmosfer dışında bırakılmaktadır. Görevini tamamlayan her parça, uzay boşluğunda bir gök cismi gibi yalnız kalmaktadır.
Fazla yüksekte olmayan atıklardan bazıları zaman zaman atmosfere girer. Atmosferde oluşan sürtünmeyle yanmaya başlayan bu atıklar, bazı kişiler tarafından UFO olarak adlandırılır